پژوهشی در نظام جایگزینی حروف رَویّ و رِدْف در فواصل قرآن کریم با رویکردی بر القای معانی

چکیده موسیقی واژگان از جلوه های اعجازین ادبی و هنری در نظم آهنگ کلام وحیانی است و یکی از رازهای زیبایی شناسانه آیات به شمار می آید. در این میان، پدیده پایان آیات کریمه، از اساسی ترین مولفه ها در شکل دهی نظام موسیقایی اهمیت می یابد که در خلق نکته های زیبایی و معنایی نقش به سزایی دارد. با نگرش و مرور همخوان های پایانی(فاصله)، ظاهر آن است که گاه سازه های حروف به جریان یکسان و همانندی ختم و بسته نمی شوند؛ و در همبستگی نظام مند و دقیق با معنا و محتوا پایان می یابند. انگیزش این پژوهش، در پرتو گونه های ناسازگار حروف روی و رِدْف فاصله ها، درصدد آن است تا ضمن این که در چارچوب نظری پژوهش، مبانی مختلف و مولفه های اساسی نمایان و محقق شود، با رویکردی پژوهشی_تحلیلی، نخست با تکیه بر دسته بندی حروف متقارب یا متباعد در صفت و مخرج، به همراه استخراج فرآیندهای گردآمده در روی فاصله، سازوارگی تداعی و القاگری آواهای ناهمگن، با عنصر بافت و معنا پردازش شود؛ آنگاه از خلال ساخت های ناهمتای حروف رِدْف، رسانایی معنا و پیوند مفهوم پی گرفته می شود. به جهت گستردگی این روند در کلام وحیانی، و نیز صور نامحدود و کران ناپیدای گفتمان قرآنی، به کنکاش و بررسی نمونه ها و شواهدی از آیات بسنده شده است و رهاورد هر مبحث، به صورت جدول و نمودارهای مخصوص سامان پذیرفته است. ژرف کاوی کارکردهای ناهمگون آوایی در تناسب معنایی آیات، بدین دریافت خواهد رسید که در گزینش و جابه جایی سازه های پایانی آیات، حاکمیت محتوا بر ساخت فاصله ها، و نیز نهایت سازگاری در نظام آوایی با سیستم معنایی آیه ای نمایان است. واژگان کلیدی: فرجام آیات؛ اسلوب فاصله؛ نظام جایگزینی؛ حرف روی؛ حرف رِدْف؛ دلالت سیاقی.